روماتیسم مفصلی چیست؟

روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) یک اختلال التهابی مزمن است که می تواند مفاصل شما را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی از افراد، این بیماری می تواند به طیف گسترده ای از سیستم های بدن از جمله پوست، چشم ها، ریه ها، قلب و عروق خونی آسیب برساند. این اختلال زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن اشتباهی به بافت های بدن شما حمله کند. در ادامه مقاله به بررسی کامل این بیماری می پردازیم.

علائم روماتیسم مفصلی

علائم و نشانه های آرتریت روماتوئید ممکن است از نظر شدت متفاوت باشد و حتی ممکن است بیایند و بروند. روماتیسم مفصلی یا همان آرتریت روماتوئید، پوشش مفاصل شما را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث تورم دردناکی می شود که در نهایت می تواند منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل شود. التهاب مرتبط با آرتریت روماتوئید همان چیزی است که می تواند به سایر قسمت های بدن نیز آسیب برساند. در حالی که انواع جدید داروها گزینه های درمانی را به طور چشمگیری بهبود بخشیده اند، آرتریت روماتوئید شدید می تواند باعث ناتوانی های جسمی شود.

روماتیسم مفصلی اولیه، ابتدا مفاصل کوچکتر شما را تحت تأثیر قرار می دهد؛ به ویژه مفاصلی که انگشتان دست شما را به دستان شما و انگشتان پا به پاهای شما متصل می کنند. با پیشرفت بیماری، علائم اغلب به مچ دست، زانو، مچ پا، آرنج، باسن و شانه ها گسترش می یابد. در بیشتر موارد، علائم در مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن شما رخ می دهد. برخی از علائم و نشانه های روماتیسم مفصلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سفتی مفاصل که معمولاً صبح ها شدید تر می شود.
• تنگی نفس به دلیل درگیری ریه و بافت های آن
• شل شدن و ضعف رباط ها و تاندون ها
• داشتن مفاصل حساس، گرم و متورم
• خستگی، تب و از دست دادن اشتها
• آسیب بافت های اطراف مفصل
• درگیری عروق خونی و عصبی
• محدودیت حرکتی مفاصل
• حساسیت به لمس و فشار
• لنگیدن حین راه رفتن
• آسیب های چشمی
• تغییر شکل مفاصل
• درد مبهم عضلات
• کم خونی

حدود 40 درصد از افرادی که مبتلا به آرتریت روماتوئید هستند، علائم و نشانه هایی را تجربه می کنند که مفاصل را درگیر نمی کنند. مناطقی که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند عبارتند از:

• پوست
• چشم
• ریه
• قلب
• کلیه ها
• غدد بزاقی
• بافت عصبی
• مغز استخوان
• عروق خون

علت روماتیسم مفصلی

علت اصلی این بیماری تاکنون ناشناخته مانده اگرچه محققان اختلالات و ضعف سیستم ایمنی را در بروز آن دخیل می دانند. روماتیسم مفصلی یک بیماری خودایمنی است. به طور معمول، سیستم ایمنی بدن به محافظت از بدن در برابر عفونت و بیماری کمک می کند. در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم در مفاصل حمله می کند. همانطور که در بالا گفتیم، می تواند باعث مشکلات پزشکی در قلب، ریه ها، اعصاب، چشم ها و پوست شما شود.
پزشکان نمی دانند چه چیزی این فرآیند را شروع می کند، اگرچه به نظر می رسد که یک جزء ژنتیکی محتمل است. در حالی که ژن های شما در واقع باعث آرتریت روماتوئید نمی شوند، اما می توانند احتمال واکنش شما را به عوامل محیطی، مانند عفونت با ویروس ها و باکتری های خاص که ممکن است باعث ایجاد بیماری شوند، افزایش دهند.
این بیماری مزمن در طولانی مدت می تواند سبب تخریب مفاصل و عوارض بیشتری برای بیمار شود. به همین دلیل بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی بیش از سایر افراد در معرض خطر بروز بیماری هایی مانند پوکی استخوان ، بیماری های گوارشی و بیماریهای قلبی عروقی هستند.

مراحل ایجاد روماتیسم مفصلی

با پیشرفت روماتیسم مفصلی، بدن تغییر می کند. برخی از تغییرات را می توانید ببینید و احساس کنید، در حالی که برخی دیگر را نمی توانید حس کنید. هر مرحله از روماتیسم با اهداف درمانی و درجه متفاوتی همراه است.

• مرحله اول

بسیاری از افراد احساس درد، سفتی یا تورم مفاصل دارند. در مرحله اول، التهاب در داخل مفصل وجود دارد و بافت مفصل متورم می شود. هیچ آسیبی به استخوان ها وارد نمی شود، اما پوشش مفصلی که سینوویوم نامیده می شود، ملتهب است.

• مرحله دوم

مرحله دوم روماتیسم در واقع مرحله متوسط است. در این مرحله التهاب سینوویوم باعث آسیب به غضروف مفصل می شود. غضروف بافتی است که انتهای استخوان ها را در محل مفاصل می پوشاند. هنگامی که غضروف آسیب می بیند، فرد ممکن است دچار درد و از دست دادن تحرک شود. دامنه حرکت در مفاصل ممکن است محدود شود.

• مرحله سوم

در این مرحله، آسیب نه تنها به غضروف بلکه به خود استخوان ها نیز گسترش می یابد. از آنجایی که بالشتک بین استخوان ها فرسوده می شود، آنها به هم ساییده می شوند. ممکن است درد و تورم بیشتری در این مرحله باشد. برخی از افراد ممکن است ضعف عضلانی و کاهش تحرک بیشتری را تجربه کنند. استخوان می تواند آسیب ببیند و کمی تغییر شکل ایجاد شود.

• مرحله چهارم

در مرحله چهارم، دیگر التهاب در مفصل وجود ندارد. این مرحله نهایی روماتیسم است، زمانی که مفاصل دیگر کار نمی کنند. در مرحله پایانی روماتیسم، افراد ممکن است همچنان درد، تورم، سفتی و از دست دادن تحرک را تجربه کنند. ممکن است قدرت عضلانی کاهش یابد. مفاصل می توانند از بین بروند و استخوان ها به هم جوش بخورند (آنکیلوز).

پیشرفت در هر چهار مرحله می تواند سال ها طول بکشد، و برخی از افراد در طول زندگی خود به تمام مراحل پیشرفت نمی کنند. برخی از افراد دوره هایی بدون علامت از روماتیسم دارند. در برخی موارد، می تواند به این معنی باشد که روماتیسم رو به بهبودی رفته است.

تشخیص زودهنگام روماتیسم مفصلی

از هر صد نفر یک نفر در طول عمرش به روماتیسم مفصلی مبتلا می شود. روماتیسم مفصلی می تواند زمینه خانوادگی داشته باشد. این بیماری می تواند در هر سنی بروز کند ولی معمولا در سنین بین 60-40 سالگی دیده می شود. روماتیسم مفصلی در زنان سه برابر شایع تر از مردان است. تشخیص روماتیسم اولین گام در درمان این بیماری می باشد. در ادامه آزمایشات لازم برای تشخیص روماتیسم اشاره می شود:

• آزمایش Anti ccp

آنتی CCP یک آنتی بادی در بیماران آرتریت روماتوئید است. سطح Anti-CCP را می توان در یک بیمار از طریق آزمایش خون در منزل تشخیص داد. آنتی CCP مثبت می تواند به همراه تست های دیگر خون، تصویربرداری و معاینات فیزیکی برای رسیدن به تشخیص روماتیسم استفاده شود. در آزمایش anti ccp این اتوآنتی بادی جستجو می شود. در صورت شناسایی این اتوآنتی بدن به احتمال زیاد فرد دچار آرتریت روماتوئید یا روماتیسم می باشد.

• آزمایش ANA

یکی دیگر از تست هایی که در تشخیص روماتیسم درخواست می شود، آزمایش ANA می باشد. آزمایشات ANA یک شاخص کلی از بیماری خود ایمنی است. از آنجا که روماتیسم مفصلی یک بیماری خود ایمنی است، بسیاری از مبتلایان به روماتیسم مفصلی دارای آزمایشات مثبت ANA هستند.

• فاکتور روماتوئید RF

این تست به عنوان تست اختصاصی تشخیص روماتیسم به کار می رود. توجه داشته باشید علائم ظاهری بدن نمی توانند معیار درستی برای تشخیص این فاکتور روماتوئیدی در بدن باشند. از طرفی علائم دردهای مفصلی همیشه برای تشخیص بیماری روماتیسم قابل اطمینان نیستند. چون افراد دارای این فاکتور روماتوئیدی ممکن است به بیماری ‌های دیگر بافت همبندی مانند بیماری رینود، اسکلرودرما، اختلالات خود ایمن تیروئیدی، لوپوس اریتماتوز سیستمیک، سندرم شوگرن، و یا افراد مبتلا به سایر بیماری‌های عفونی مزمن مانند هپاتیت ویروسی مبتلا باشند.

• رادیوگرافی

رادیوگرافی به تشخیص آرتریت روماتوئید کمک می کند، اما ممکن است عکس های رادیوگرافی مشکلی را در مراحل اولیه بیماری نشان ندهد. حتی اگر عکس نرمال باشد، رادیوگرافی اولیه برای بررسی پیشرفت بیماری در آینده مفید خواهد بود. ام آر آی و سونوگرافی نیز برای تایید تشخیص و تعیین شدت آرتریت روماتوئید انجام می شود.

بهترین درمان روماتیسم مفصلی

هیچ درمانی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد اما مطالعات بالینی نشان می دهد که بهبودی علائم زمانی بیشتر است که درمان با داروهایی که به عنوان داروهای ضدروماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs) شناخته می شوند، زودتر شروع شود.

داروها

انواع دارو های توصیه شده توسط پزشک به شدت علائم شما و مدت زمانی که به آرتریت روماتوئید مبتلا بوده اید بستگی دارد. NSAID ها داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می توانند درد را تسکین دهند و التهاب را کاهش دهند. NSAID های بدون نسخه شامل ایبوپروفن Advil، Motrin IB، سایرین و ناپروکسن سدیم Aleve هستند. NSAID های قوی تر با نسخه در دسترس هستند. عوارض جانبی ممکن است شامل تحریک معده، مشکلات قلبی و آسیب کلیه باشد. استروئیدها. داروهای کورتیکواستروئیدی ، مانند پردنیزون، التهاب و درد و آسیب مفاصل را کاهش می دهند. عوارض جانبی ممکن است شامل نازک شدن استخوان ها، افزایش وزن و دیابت باشد.

فیزیوتراپی

درمانی مهم برای مدیریت بیماری روماتیسم مفصلی است که به بهبود عملکرد و سلامت مفاصل، عضلات و بافت های پیوندی کمک می کند. تحرک داشتن و ورزش کردن از موثرترین روش‌ها برای رفع علائم آرتریت روماتوئید محسوب می شوند. متخصص فیزیوتراپی طرح درمان منحصر به فردی را برای هر بیمار به منظور تسکین طولانی مدت درد و بهبود عملکرد روزمره وی تهیه می کند.

عمل جراحي

اگر داروها نتوانند از آسیب مفاصل جلوگیری کنند یا آن را کند کنند، شما و پزشکتان ممکن است جراحی را برای ترمیم مفاصل آسیب دیده در نظر بگیرید. جراحی ممکن است به بازیابی توانایی شما در استفاده از مفصل کمک کند. همچنین می تواند درد را کاهش دهد و عملکرد را بهبود بخشد. جراحی آرتریت روماتوئید ممکن است شامل یک یا چند روش زیر باشد:

• سینووکتومی: جراحی برای برداشتن پوشش ملتهب مفصل (سینوویوم) می تواند به کاهش درد و بهبود انعطاف پذیری مفصل کمک کند.
• ترمیم تاندون: التهاب و آسیب مفصل ممکن است باعث شل شدن یا پارگی تاندون های اطراف مفصل شما شود. جراح شما ممکن است بتواند تاندون های اطراف مفصل شما را ترمیم کند.
• همجوشی مفصل: زمانی که جایگزینی مفصل یک گزینه نیست، ممکن است برای تثبیت یا تنظیم مجدد مفصل و برای تسکین درد، جوش دادن یک مفصل از طریق جراحی توصیه شود.
• تعویض کامل مفصل: در طی جراحی تعویض مفصل، جراح قسمت های آسیب دیده مفصل شما را برمی دارد و یک پروتز ساخته شده از فلز و پلاستیک را وارد می کند.

جراحی خطر خونریزی، عفونت و درد را به همراه دارد. مزایا و خطرات آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

---

آدرس مطب : تهران ، خیابان مطهری ، خیابان فجر ، کوچه مدائن ، پلاک 20 ، ساختمان پزشکان ماهان ، طبقه 5
تلفن : 22896224 | 22896225 | 09029266688

---